Logopeda

Logopeda - to specjalista, który zajmuje się kształtowaniem mowy. Prowadzi profilaktykę logopedyczną, czyli zapobiega powstawaniu wad wymowy oraz terapię logopedyczną, mającą na celu usunięcie istniejących wad wymowy.

W naszej szkole zajęcia logopedyczne prowadzi pani Mirosława Kołodziejczyk i pani Marzena Nikiel.

 

Szanowni Rodzice!

Jeśli wymowa Waszego dziecka budzi wątpliwości, nie bagatelizujcie tego problemu. Udajcie się do niezwłocznie do logopedy.  Zaburzenia mowy występują u 20-40% dzieci w wieku 6-9 lat.
Do najczęstszych należą:
parasygmatyzm- zastępowanie głosek sz-ż-cz-dż głoskami s-z-c-dz lub ś-ż-ć-dź
sygmatyzm- nieprawidłowa wymowa głosek s-z-c-dz , sz-ż-cz-dż, ś-ź-ć-dź
rotacyzm- nieprawidłowa realizacja głoski r,
pararotacyzm- zastępowanie głoski r innymi głoskami, najczęściej l, j,
bezdźwięczność -brak realizacji głosek dźwięcznych, zastępowanie ich odpowiednikami bezdźwięcznymi,
nosowanie -głoski nosowe: m, mi, n, ni, ą, ę-wymawiane są jak głoski ustne i odwrotnie- ustne z poszumem nosowym,
dyslalia całkowita – nieprawidłowa realizacja kilku lub nawet kilkunastu głosek, przez co mowa jest niezrozumiała,
jąkanie i niepłynność mówienia

     Dla wielu dzieci rozpoczynających naukę szkolną zaburzenia mowy stanowią poważną przeszkodę, min. w funkcjonowaniu w roli ucznia i kolegi. Jeśli Państwa dziecko mówi niepoprawnie, to nie jest to tylko problem mówienia, ale również może być jedną z przyczyn wielu niepowodzeń szkolnych (np. trudności w czytaniu, w pisaniu, w nauce). Dzieci z wadami wymowy są często odsuwane przez rówieśników, stają się nieśmiałe, małomówne, rozwija się w nich poczucie małej wartości. Ta trudna sytuacja nie sprzyja dalszemu rozwojowi. Uczniowie z wadą artykulacyjną powinni być jak najwcześniej zdiagnozowani. przez logopedę i objęci terapią logopedyczną. Państwa dziecko znalazło się w grupie dzieci zakwalifikowanych i objętych taką terapią. Terapia ma na celu usunięcie wadliwie artykułowanych głosek i wytworzenie w ich miejsce nowych, prawidłowo brzmiących, a następnie utrwalenie i automatyzację ruchów narządów mowy podczas artykulacji nowo nauczonych głosek. Duże grono dzieci trafia do specjalistów zbyt późno-często wtedy, gdy postawa artykulacyjna jest już u dziecka zmechanizowana i utrwalona. Potrzeba wtedy wiele czasu i wysiłku, aby zmienić ten nawyk.
    Praca logopedy nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, jeśli nie przyłączą się do niej rodzice. To, czego dziecko nauczy się w gabinecie logopedycznym, musi być wielokrotnie powtarzane również poza miejscem terapii. Często nawet jeśli uda się logopedzie uzyskać u dziecka prawidłową artykulację zaburzonej głoski, to utrwalanie jej i automatyzacja nie mogą obejść się bez udziału rodziców. Kontynuowanie korekcji zaburzeń artykulacyjnych poza gabinetem logopedycznym stawia przed Rodzicami wymóg pełnego rozumienia zjawiska, które, współpracując z logopedą, powinni świadomie i skutecznie zwalczać. Spróbujmy pomóc dziecku w prawidłowym kształtowaniu jego mowy, gdyż jest to ważny element w rozwoju jego osobowości. Sterując mądrze wychowaniem i kształtowaniem dziecka, oceniając jego możliwości psychofizyczne starajmy się nie przeoczyć trudności i zaburzeń w rozwoju mowy. Zarówno nadopiekuńczość, jak i odwrotnie, brak akceptacji dziecka, gdy nie spełnia ono oczekiwań, a także oczekiwania zbyt wygórowane ze strony rodziców przy braku możliwości sprostania tym wymaganiom ze strony dziecka mogą spowodować takie reakcje jak: milczenie, zaburzenia mowy typu jąkanie lub zachowania agresywne spowodowane poczuciem niedowartościowania i chęcią zwrócenia na siebie uwagi. Zważywszy powyższe fakty, nie wolno lekceważyć tak ważnej życiowej funkcji, jaką jest mowa umożliwiająca satysfakcjonujące kontakty dziecka z otoczeniem. Prawidłowy kontakt słowny z otoczeniem może być powodem radości i powodzenia w życiu dziecka.
    Zapraszam Państwa na zajęcia logopedyczne, w czasie których moglibyście Państwo dowiedzieć się na czym polega terapia logopedyczna, na jakim etapie terapii jest Wasze dziecko, w jaki sposób mogłoby kontynuować ćwiczenia w domu-lepsze i szybsze efekty terapii osiąga się wtedy, gdy ćwiczenia domowe są prowadzone systematycznie, codziennie przez około 10-15 minut, aniżeli raz czy dwa razy w miesiącu po godzinie.

            Poniżej przedstawiam Państwu przykładowe ćwiczenia. Ćwiczenia te wykonujemy codziennie razem z dzieckiem. Do wspólnej zabawy można zaprosić także rodzeństwo (może być młodsze). Aby prawidłowo mówić, trzeba dobrze oddychać, język musi wykonywać konkretne i celowe ruchy, ważna jest także prawidłowa praca wszystkich mięśni aparatu artykulacyjnego.

Prawidłowe oddychanie
        
   Oddychanie jest czynnością naturalną i niezbędną do życia.

    Najlepszym torem oddechowym jest tor żebrowo-brzuszny lub żebrowo-brzuszno-przeponowy. Podczas takiego oddychania rozszerzają się mięśnie międzyżebrowe, przepona, ramiona pozostają bez ruchu. Oddychając jedynie płytkim torem piersiowym, dziecko nie jest w stanie wypowiadać się w sposób płynny, męczy go dłuższa wypowiedź, jego organizm nie jest dostatecznie dotleniony.
            Drugim istotnym aspektem oddychania jest droga, którą nabieramy powietrze. Wśród dzieci często pojawia się oddychanie ustami, co może prowadzić do częstych infekcji, osłabiają się mięśnie twarzy (usta, policzki, żuchwa), powstają i utrwalają się wady wymowy, kształtują się wady postawy, organizm nie jest dostatecznie dotleniony.

Co należy zrobić, aby dziecko oddychało prawidłowo?
Zwracamy dziecku uwagę na to, aby – kiedy oddycha - zamykało buzię. Jeżeli dziecko nadal często oddycha przez usta, należy sprawdzić, czy nie ma zatkanego nosa, czy alergia nie powoduje opuchnięcia śluzówki nosa, czy nie ma przerostu trzeciego migdałka, czy nie ma krzywej przegrody nosowej.
Wykonujemy w domu ćwiczenia oddechowe, np. dmuchanie wiatraczków, baniek mydlanych, dmuchanie na płomień świecy, dmuchanie na łódeczki wykonane z papieru i umieszczone w misce z wodą itp.; ćwiczeń oddechowych nie wykonujemy dłużej, jak ok. 10 minut, aby nie doprowadzić do hiperwentylacji. Pamiętamy, aby wdech brać nosem.
Ćwiczenia polegające na uświadamianiu sobie czy nasz brzuch pracuje przy oddechu – dziecko trzyma dłoń na brzuchu i podczas wdechu stara się ją wypchnąć (gdy stoi) / unieść (gdy leży).
Oprócz tego śpiewamy, spacerujemy na świeżym powietrzu, uprawiamy sporty – wszystkie te czynności ułatwiają oddychanie i dotleniają organizm.

Połykanie

Prawidłowy rozwój mowy dziecka uzależniony jest od wielu czynników, w tym m.in. od połykania.
    Nieprawidłowe połykanie, tzw. niemowlęce czy infantylne (język znajduje się płasko, podczas połykania „wciska” się między zęby, nie wykonuje ruchów pionowych), przyczynia się do wad zgryzu, seplenienia międzyzębowego, nieprawidłowej pracy języka podczas artykulacji, zmian w obrębie narządu żucia.
           Przyczynami nieprawidłowego połykania mogą być: zbyt długie karmienie dziecka papkami, butelką, zbyt długie korzystanie ze smoczka, picie z kubków- niekapków lub butelek z tzw. dzióbkiem, niedojrzałość układu nerwowego, przykrótkie wędzidełko podjęzykowe.
    Ćwiczenia połykania śliny należy powtarzać wiele razy podczas dnia. Należy też przypominać dziecku o konieczności „parkowania języka w garażu”, czyli w momencie spoczynku języka (kiedy nie wykonujemy nim żadnej czynności), jego koniec powinien być w buzi skierowany ku górze – jest to prawidłowa pozycja spoczynkowa języka.

Przykładowe ćwiczenia:
Parkujemy język w garażu - na wałeczku dziąsłowym (za górnymi zębami), zaciskamy zęby, uśmiechamy się i połykamy ślinę.
Przytrzymujemy językiem kawałeczek jedzenia (np.: wiórek czekolady utarty na grubej tarce, kawałeczek chrupka kukurydzianego lub rodzynka) na wałeczku i połykamy ślinę.

Połykanie płynów

            Ćwiczenie połykania płynów należy powtarzać wielokrotnie podczas dnia przez około 20 minut. Należy często przypominać dziecku o „parkowaniu języka w garażu”, zwłaszcza przed posiłkami.
    Zaczynamy od gęstego płynu, np.:  kisielu do picia lub przecierowego soku. Dziecko wypija z małego kubeczka - najpierw nabiera niewielki łyk, słucha instrukcji:
- język do góry,
- zęby zaciśnięte,
- usta złączone, ale nie napinamy ich,
- i połykamy.

Pionizacja języka

            Wiele głosek w języku polskim wymawianych jest z językiem skierowanym ku górze, dlatego tak istotną rolę odgrywa jego prawidłowa pionizacja. Wpływa ona także na prawidłowe połykanie.

Przykładowe ćwiczenia:
Dotykanie palcem wałka dziąsłowego i nazywanie tego miejsca np. parkingiem, w którym język musi zaparkować, gdy mamy zamkniętą buzię – jest to prawidłowa praca języka w spoczynku (kiedy nie wykonuje żadnej pracy, jego koniec powinien być skierowany ku górze, a usta zamknięte).
Zabawa - konik (kląskanie).
Zabawa – piłka - język udaje piłeczkę, skacze w buzi, odbija się od sufitu i od podłogi.
Zabawa – malarz - język jest malarzem, maluje sufit w buzi.
Zabawa – schodki - język wspina się po trzech schodkach - pierwszy jest tuż za zębami, drugi troszeczkę dalej, trzeci jeszcze dalej (za wałeczkiem).
Zabawy przed lustrem, np.: śpiewanie lalala, lololo, lelele, lululu, itd. – język przy głosce [l] znajduje się u góry, nie może być widoczny między zębami.
Smarowanie wałeczka dziąsłowego za górnymi zębami nutellą, miodem, serkiem topionym, pasztetem (lub inną lepką substancją) – dziecko przy jak najszerzej otwartej buzi za pomocą języka zlizuje krem w kierunku od wałeczka dziąsłowego do gardła.

            Ćwiczenia te wykonujemy przed lustrem – dziecko wzrokiem kontroluje pracę języka.

Ćwiczenia usprawniające pracę aparatu artykulacyjnego

cmokanie – buzia jak do „u” i cmokamy – nie wolno zasysać policzków,
mówimy naprzemiennie i-u-i-u-i-u... o-a-o-a-o-a…
robimy z buzi ryjek – jak u świnki,
balonik z buzi – nabieramy powietrze i „nadmuchujemy” buzię, w bardziej zaawansowanej wersji wykonujemy to samo ćwiczenia z językiem na zewnątrz,
przepychanie powietrza z jednego policzka do drugiego,
wąsy z kredki – pod nosem umieszczamy poziomo kredkę, buzię układamy w ryjek i za pomocą warg i nosa staramy się utrzymać kredkę bez przytrzymywania, można nawet spróbować nią poruszać,
 kląskanie językiem – jak konik,
wyraźna wymowa – mocno otwieramy buzię na samogłoskach, spółgłoski wymawiane z mocnym zwarciem ust:
Pa        Ma       Ba
Po        Mo      Bo
Pe        Me       Be
Pu        Mu      Bu
Py        My      By
Pi         Mi       Bi
krówka – muczymy niczym krówka na łące – mmmmmmmuuuuuuu…. mmmmmmmmuuuuuu… itd.